Op 5 augustus 2024 gooide Worthy de Jong één seconde voor het einde van de olympische 3×3-basketbalfinale een allesbeslissende bal in een netje en dat was hartstikke leuk om te zien. Op 18 december 2024 werden Worthy en de zijnen gekozen tot sportploeg van het jaar en dàt was dan weer behoorlijk overdreven. Sterker nog: het is tekenend voor een tijd waarin we met ons allen nogal in de war zijn.

Basketbal. Twee ploegen met elk víjf spelers komen tegen elkaar uit op een rechthoekig veld met aan de korte zijden op 3.05 meter hoogte ijzeren ringen met netjes. Dat drie tegen drie met één netje is dus welbeschouwd een veredeld trainingsspelletje, zoals bij het voetbal het rondootje – balletje rondtikken met eentje in het midden die ‘m moet zien te krijgen. Sjaak Swart doet dat nog wekelijks op een veldje in Amsterdam. De wereld wordt steeds gekker, dus hoeft het niemand te verbazen als Sjaak over vier jaar wordt gehuldigd als eerste olympisch kampioen rondootje.

Onmiddellijk na de winnende worp van Worthy werd de Nederlandse ploeg door overjarige NBA-spelers uitgedaagd voor een partijtje drie tegen drie, om 150.000 dollar. Dat werd door de internationale basketbalfederatie – begrijpelijk bang voor een afgang – verboden. Worthy was als echte basketballer Mister ZZ Leiden, een leuke titel, maar niet bepaald de opmaat richting een sterrenbestaan in de NBA.

Het echte basketbal bestaat nog, het échte voetbal al bijna niet meer, want voetbal is te vaak verworden tot VAR-bal.

De mooiste sport op aarde was als een prachtig beeld van de wereld. En toen kwam de VAR als Google Earth en zoomde zo diep in dat we uitkwamen bij een enkel die wel of niet is geraakt door een grote teen en een nagel die wel of niet buitenspel staat.

We willen zo graag honderd procent eerlijkheid dat we het spel kapot maken met de illusie dat eerlijkheid bestaat. En als we de arbitrage heel even niet veel te belangrijk maken, dan laten we het voetbal terroriseren door een overdosis aan data, als opstapje naar kunstmatige intelligentie die de creatieve menselijke geest voor eeuwig zal laten inslapen.

Maar – als goed voornemen – op 31 december om middernacht de hele handel resetten en weer een beetje normaal gaan doen… Ho maar. Gelukkig nieuwjaar? M’n neus.